مقدمه ای بر سی‎تی اسکن قفسه سینه

مطالعات توراکس با استفاده از توموگرافی کامپیوتری در سه بخش قابل بررسی است: راههای هوایی از نای تا آلوئولها، توده های ریوی، پلورا و مدیاستینوم و در بخش سوم بررسیهای قلب، رگهای کرونری و عروق بزرگ (آئورت سینه ای و سرخرگهای پولمونر). هر یک از این موارد با تدبیر درست در ایجاد پروتکل مناسب با توجه به نوع اسکنر و شرایط بیمار قابل انجام است. البته دریافت تصاویر مناسب از قلب و عروق بزرگ با توجه به حرکت مداوم آنها مشکل ساز است و نیازمندیهای ویژه خود را دارد. امروزه با توسعه سی تی های مالتی دتکتور بهبود رزولوشن زمانی و فضایی به دست آمده است. این اسکنرهای سریع قادرند برشهای ریز را در یک بار حبس نفس فراهم کنند. همگام سازی اسکن با الکتروکاردیوگرافی به کاهش آرتیفکتهای حرکتی قلب و بهبود کیفیت تصاویر منجر شده است. علاوه بر آن تکنیکهای پس‌پردازشی همچون ۳D و MPR توان نمایش عروق کرونری و ریوی را افزایش داده است.

پوزیشن بیمار روی تخت: معمولاً تاقباز و سر به گانتری (Head-first) است. در آزمایشاتی که با تزریق کنتراست انجام می شود اگر اتاق اسکن به دوربین مدار-بسته مجهز نباشد برای آگاهی از حال بیمار حین تزریق و پس از آن می توانید پا به گانتری (Feet-first) بخوابانید که در این صورت برای بیماران با وزن بالا فشار به تخت ممکن است مسأله ساز باشد. در هر دو حالت باید دستان بیمار را از میدان پرتو خارج کنید و آنها را در بالای سر قرار دهید.

Head-first orientation

Head-first orientation


Feet-first orientation

استفاده از کنتراست درون‌رگی برای تمایز عروق از ساختارهای غیرعروقی به ویژه گره‌های لنفاوی، ارزیابی حفرات قلبی و تعیین اختصاصات یک ضایعه یا توده با مشاهده چگونگی افزایش دانسیته و تقویت کنتراستی آن درخواست می‌گردد. نیز در بررسی های آنژیوگرافیک عروق بزرگ و یا عروق کرونر مواد کنتراست با غلظت و آهنگ تزریق مناسب مورد نیاز است. مرزبندی مری و اتصال مری-معده را نیز می‌توان با خوراندن ماده کنتراست خوراکی مانند سوسپانسیون باریم درست قبل از شروع اسکن در تصاویر نمایش داد.

برای ارزیابی راههای هوایی به دلیل وجود کنتراست ذاتی مناسب نیاز به تزریق ماده کنتراست نیست، از جمله مواردی مانند:

  • غربالگری‌ها
  • کشف نادولهای ریوی
  • بیماریهای اولیه ریوی مانند آمفیزم یا فیبروز